Moegestreden liet ik mij op een van de vele, nu onbezette stoelen ploffen. Ik was na een lange partij, in het eindspel, volledig door mijn hoeven gezakt. De andere stoelen stonden slordig om mij heen. Het was druk geweest deze avond. Veel vreemde gezichten – het eerste speelde een externe wedstrijd – maar daarnaast was er ook een grote opkomst van de clubleden.
Aan het begin van de avond leek er even een spoortje van paniek te ontstaan. De kast bleek niet onuitputtelijk. De gehele voorraad aan borden en stukken werd uiteindelijk, al dan niet uit particulier bezit, uitgestald op de aaneengeschakelde tafels. Hoewel het nog steeds druk en luidruchtig was om een uur of acht, werd er rond half negen over het algemeen rustig geschaakt.
Nu zat ik dus in een half leeg lokaal. En hoewel een groot deel van de spelers al huiswaarts was getrokken, werd het alweer rumoeriger. De meeste partijen waren klaar en op verscheidene plekken werd er druk een analyse uitgevoerd of gevluggerd. Jelle zat schuin tegenover me op zijn stoel te wippen. Hij vroeg inmiddels al voor de derde keer of ik echt niet nog een kort partijtje wilde spelen. Ik mocht zelfs de kleur kiezen. Maar ik koos ervoor even van mijn, niet verdiende, biertje te genieten. Maaike schoof wel aan en ze waren dus beiden snel verzonken in hun stellingen.
Plots kreeg ik een vriendschappelijke vuistslag tegen mijn schouder. ‘Hoe heb jij gespeeld, vanavond?’ Ik keek omhoog en zag een olijk hoofd, met een glimlach. Hij had een biertje in zijn hand. Terwijl ik even naar zijn Feijenoord-sjaal staarde, vertelde ik hem dat ik had verloren. De sjaal was ietwat provocerend over zijn bolle buik gedrapeerd, en daardoor herkende ik hem. Aan het begin van de avond was hij met de tegenstanders van het eerste binnengekomen en had ons toen al hartelijk begroet.
‘Ik heb ook niet gewonnen.’ En om ons gesprek meer vorm te geven begon hij in een doosje met schaakstukken te graaien. ‘Weet je, jullie eerste speler is erg sterk. Ik had geen kans.’ Hij pakte er ook nog een bord bij en begon de stukken te plaatsen. ‘Ik werd zelfs een beetje bang van de eindstelling. Alle zwarte stukken stonden op witte velden! Wat is de kans op deze stelling?’
Inmiddels had hij de eindpositie op het bord gezet. ‘Deze stelling geeft mij hetzelfde gevoel als destijds, toen ik in Canada was. Mijn vader sprak toen tegen me en die was toen al 13 jaar dood. Daar ben ik ook zo bang voor, de dood, je weet niet wat er dan gebeurt.’ Hij ging op een stoel naast Jelle zitten en vervolgde: ‘Ja, of eigenlijk wel, het is maar wat je gelooft. Ben jij gelovig?’ Ik knikte even, hij werd helemaal blij. ‘Ik ook! Ik ga elke zondag naar de Hervormde kerk in Oegstgeest. Ken je die?’
Er werd aan zijn jasje getrokken door een teamgenoot die hem vertelde dat ze buiten op hem stonden te wachten. Hij keek even naar het flesje in zijn hand. ‘Maar ik heb mijn biertje nog niet op!’ Maaike stelde voor dat hij zijn biertje kon meenemen. Ik beaamde het met de toevoeging dat het een biertje voor onderweg was, een BVO’tje. ‘Hazes! Ben ik ook fan van … de Vlieger!’ Hij stond op, voelde in zijn zakken en haalde een briefje van 20 tevoorschijn. ‘Ik heb alleen groot geld, geen kleingeld meer.’ Zijn teamgenoot trok hem nu mee en gooide een paar munten in het bakje om het biertje te betalen. Vervolgens werd hij onder lichte dwang het lokaal uitgeduwd.
Nick Drake
Nick Drake was een jongeman, die opgroeide in een plaatsje vlak bij Birmingham. Hoewel hij naar Cambridge ging om Engelse letterkunde te studeren, deed hij niet veel anders dan gitaar spelen en liedjes schrijven. En hoewel hij drie albums heeft uitgebracht, heeft hij nooit succes gekend. Daarvoor waren zijn liedjes te moeilijk te doorgronden voor het grote publiek. Drake zat zichzelf ook vaak in de weg. Hij was introvert, maakte moeilijk contact. Maar hij streefde wel naar het grote succes met zijn muziek. Toen dat uitbleef, geraakte hij in een reeks van depressies. Uiteindelijk is hij op 26-jarige leeftijd overleden, 50 jaar geleden. Hij stierf aan een overdosis antidepressiva, in zijn bed, waar zijn moeder hem vond in de ochtend van 25 november 1974.
Zijn leven, maar ook zijn werk doet wellicht wat denken aan Vincent van Gogh. Nick en van Gogh leden beiden aan vormen van depressie, leefden teruggetrokken, waren zwijgzame, in zichzelf gekeerde personen. Uiteindelijk heeft ook van Gogh zelf besloten een eind aan zijn leven te maken.
De sterrennacht – bron: Wikipedia
Alhoewel Nick niet direct bekend is bij een zeer groot publiek, wordt zijn werk zeer gewaardeerd door veel artiesten. Net zoals de schilderijen van van Gogh door velen erkend worden als meesterwerken. Van Gogh’s schilderijen blijken meer te vertellen dan er in eerste instantie te zien is. Zo hebben wetenschappers aangetoond dat het schilderij ‘De Sterrennacht’ precies weergeeft hoe turbulentie stroomt. Dit fenomeen, wat te zien is aan de hemel in het schilderij, is met het blote oog niet te zien, maar werd door van Gogh feilloos aangevoeld.
Net als de werken van van Gogh, neemt Nick je mee naar een wereld die er wel is, maar je niet ziet. De songs lijken eenvoudig, maar goed beluisterd, kun je voelen welke wereld hij laat zien. In hun ogenschijnlijke eenvoud zijn de songs een pallet van emoties, die elke keer weer anders aanvoelen.
De mensen op deze wereld begrijpen elkaar niet altijd. Dat hebben Nick en Vincent wel aangetoond. De waardering en de erkenning hebben zij niet ontvangen tijdens hun leven …
Soms kan het dus best wel eens mogelijk kunnen zijn dat zwarte stukken op witte velden niet slechts een eindstelling is.
Marco
Note: Omdat het dit jaar 50 jaar geleden is dat Nick Drake is overleden, zijn er meerdere herdenkingsevenementen geweest. Zo heeft een klein, Vlaams ensemble op 25 november 2024 in TivoliVredenburg, een hommage gebracht aan Nick Drake onder de naam ‘Remembered for a While’. Ook de BBC heeft dit jaar een groots evenement opgezet om Nick Drake te herdenken. Voor degene die interesse heeft, het is het luisteren waard:
https://www.youtube.com/watch?v=LLljbhcownI
zeker een mooi verhaal en ook leuk geschreven, we hebben er een nieuw schrijf talent bij.
Erg mooi geschreven. Prachtig sfeerbeeld van een clubavond en een mijmering zwart/wit.
Dank je, Maaike! Ik heb de tribute aan Nick Drake in Utrecht mogen zien. Zeer ontroerend. Ik had graag het BBC concert bijgewoond.
Mooi verhaal Marco. En toevallig ken ik de muziek van Nick Drake wel, prachtige stem, maar dat hij jong gestorven is, wist ik niet, evenmin dat er een herdenkingsevenement geweest is. Dus dank voor die info en de link!